Pádraig Ó Cíobháin

Age Bolg Liúrach b’ea dh’éirigh an ‘fhinnebhean tséimh shéaghanta shárchaoin tsuairc’ as bhroinne na toinne, cúrán bán ag sileadh lena ‘muirearfholt réidh raonfholtach fá a ndíol cuach.’

Dob fhéidir a rá gur finnscéalaíocht fhileata a bhfuil curtha i gcuntas thuas sochas an sórt fuarchuntais lena mbeadh súil age ‘drong re stair’ ár linne-na. An iomarca tóra ar an réaltacht fé ndear dúinn bheith chomh dealbh is atáimid, Dia linn! An tuire agus an leimhe dulta sa bheo ionainn. An fileatas i ndeaghaidh a mharbhtha, adhlactha i liombó na leamhaireachta.

Ach b’ainmhí de shórt eile Pól: gan an t-áth ach leaththrasnaithe aige idir an saol roim Ré an tSoilsithe agus an mhonaplacht do géilleadh dá réasúnaíocht ina dheaghaidh-sean. Sé déarfadh duine dá fhine go raibh an fear céanna sna púcaí: an t-απο μηχανης θεοs, (deus ex machina, insa chló Rómhánach) ardaithe ós comhair a shúl – Véineas ag siúl ar an uisce, ag druideam i dtreo an Chuaisín dála mhic an duine ar Mhuir Ghaililí.

Ghluais fé dhéin ár bhfínné, an spéirbhean óig mhaisiúil, mar bheadh roithíní féna troithíní, gan glúin a lúbadh, gan truslóg a thabhairt, gan géag a bhogadh. A lomnochtacht, a háilneacht, ag bíogadh na dúile ann. A láimh dheis thar bhánchíoch chruaidh, amhail gur mharbhdhealbh marmair í, nó tabló reoite in imeacht na mblian: dlaoithe dá folt búclach ina glaic chlé mar fhial ag clúdach a gráta, gur mó de léiriú ar a féile é ná ar a modhúlacht, a roisc lánoscailte ag stánadh sna súile ar an eolaí, a shamhlóimist dá grinniúint, i bpictiúir Bhotticelli dá breith, sa Ghalleria degli Uffizi i bhFirenze na hIodáile.

Véineas ina crotaon, ar snámh i dtreo Phóil, gurb áil leis ina chuan í mar ‘chéidbhean’ ná haon neach dá samhail: Véineas Kallipygos (Άφροδίτη Καλλίπγος, insa chló Gréagach) féna bhun, a rumpa lena ceann crústa, an greadadh athnuaite, an chneadaíl, an fotharaga, ath-thionscainte, gur ghlam, mar gur sáite bheadh: scréach a réabfadh brat an teampaill, a chrithfeadh neamh is talamh, a thógfadh na mairbh ó uaigh.